I. DẠY TÍCH HỢP LIÊN MÔN LÀ GÌ ?

 Dạy tích hợp là  :

1.  Lồng ghép các nội dung cần thiết vào những nội dung vốn có của một môn học. Thí dụ: lồng ghép nội dung giáo dục dân số, giáo dục môi trường , bảo vệ sức khỏe,  giáo dục tiết kiệm ... vào nội dung các môn học: địa lý, sinh học,vật lý,hóa học,toán,ngoại ngữ, giáo dục công dân...

2. Xây dựng môn học tích hợp từ các môn học truyền thống.

3. Giáo viên có thể tích hợp các nội dung ở các môn học khác nhau, hoặc các kiến thức khác liên quan đến bài giảng để chuyển tải đến học sinh những chủ đề  giáo dục lồng ghép thông qua các hình thức truyền đạt bằng trình chiếu, giảng dạy, thảo luận, dạy học theo dự án.

II. NỘI DUNG CẦN THIẾT

Muốn biết thế nào là những nội dung giáo dục cần thiết thì phải trả lời câu hỏi : Học để làm gì ?

1.Học để biết

2. Học để hiểu

3. Học để làm

4. Học để chung sống

5. Học để làm người

Suy ra các nội dung giào dục cần thiết là

1.GIÁO DỤC DÂN SỐ

2. GIÁO DỤC  BÌNH ĐẲNG GIỚI

3.GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG

4.GIÁO DỤC PHÁP LUẬT

5.GIÁO DỤC AN TOÀN GIAO THÔNG

6.GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP

7.GIÁO DỤC TIẾT KIỆM

Hoặc nói cách khác là

1.BẢO VỆ HÒA BÌNH,CHỐNG CHIẾN TRANH

2.BẢO VỆ CHỦ QUYỀN BIỂN ĐẢO CHỐNG BÀNH TRƯỚNG

3.BẢO VÊ  BÌNH ĐẲNG GIỚI,CHỐNG PHÂN BIỆT GIỚI TÍNH

4.BẢO VỆ  MÔI TRƯỜNG , CHỐNG  GÂY Ô NHIỄM

5.BẢO VỆ PHÁP LUẬT , CHỐNG TỆ NẠN XÃ HỘI

6.BẢO VỆ AN TOÀN GIAO THÔNG

7.PHÒNG CHỐNG CHÁY NỔ.

8.PHÒNG CHỐNG SIDA (AIDS).

III. NHỮNG NHẦM LẪN

- Tích hợp liên môn không phải là  tích hợp đa môn

Vd :  Khi đưa ra số liệu là tích hợp được môn toán, trình chiếu bài giảng trên máy tính là tích hợp tin học, dùng các từ khóa tiếng Anh là tích hợp ngoại ngữ, thông tin cảnh báo là tích hợp giáo dục công dân…

- Không phải bài nào cũng phải dạy tích hợp liên môn

-Không phải dạy theo từng bài,mà giáo dục theo chủ đề xuyên suốt nhiều bài.

-Không phải là phương pháp mới (Trước đây gọi là liên hệ thực tế hoặc tính tư tưởng, thời sự)

IV. TÌNH HÌNH HIỆN NAY

Các chuyên gia cho rằng do không hiểu đúng, hiểu nhầm khái niệm này nên việc dạy học tích hợp ở phổ thông hiện nay chưa phát huy hiệu quả.

1. Phát biểu tại hội thảo, nghiên cứu sinh Trương Thị Thanh Mai, giảng viên Trường ĐH Sư phạm Đà Nẵng, thông tin: “Đề tài nghiên cứu Xây dựng một số chủ đề tích hợp trong dạy học kiến thức khoa học tự nhiên - chương trình THCS mà chúng tôi vừa thực hiện ở Đà Nẵng, có 9% giáo viên chưa biết nhiều về dạy học tích hợp, chủ yếu giáo viên mới ra trường. Nhưng có 40% giáo viên nhầm lẫn khái niệm tích hợp liên môn với tích hợp đa môn. Hơn 46% cho rằng để hiểu nhiều hơn về tích hợp, phải tìm hiểu thêm từ nhiều nguồn thông tin khác nhau”.

2. Hơn 800 tiến sĩ, thạc sĩ nhưng chỉ có 5 người giao tiếp được bằng tiếng Anh

Theo ông Đoàn Dụng, Giám đốc Sở GD-ĐT Quảng Ngãi, tỉnh có hơn 70 giáo sư, tiến sĩ và 796 thạc sĩ nhưng chỉ có 5 người giao tiếp được bằng tiếng Anh. Quảng Ngãi có 600 giáo viên tiếng Anh từ tiểu học đến THPT nhưng qua khảo sát bậc tiểu học có 13% giáo viên đạt chuẩn, THCS có 11%, THPT chưa đến 5%. Trường THPT chuyên Lê Khiết nhiều năm không có học sinh đoạt giải quốc gia môn tiếng Anh dù có giải các môn toán, lý, hóa... “Hiện nay có tình trạng giáo viên tiếng Anh chỉ dạy văn phạm chứ không thể giao tiếp được”, ông Dụng thông tin thêm.

 3. Một khảo sát của tiến sĩ Phạm Thị Lan Phượng (Viện Nghiên cứu giáo dục, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM) và các cộng sự cũng đưa ra kết luận 2,4% giáo viên ở 6 trường THPT tại TP.HCM không hiểu dạy học tích hợp là gì. Đại diện Sở GD-ĐT TP.HCM cũng cho biết: “Chúng tôi cũng đã phổ biến đến các cụm chuyên môn, trường THPT, các phòng giáo dục. Nhưng thật tình để giáo viên hiểu được cũng còn nhiều khó khăn”.

4. Bà Trương Thị Thanh Mai đưa dẫn chứng cụ thể việc nhiều giáo viên lạm dụng hoặc chưa hiểu rõ về dạy học tích hợp. Một giáo viên thực hiện bài giảng về chủ đề ảnh hưởng của thuốc lá đối với hệ hô hấp cho rằng đã vận dụng gần cả chục môn. Chẳng hạn khi đưa ra số liệu, giáo viên này nói đã tích hợp được môn toán, trình chiếu bài giảng trên máy tính là tích hợp tin học, dùng các từ khóa tiếng Anh là tích hợp ngoại ngữ, thông tin cảnh báo là tích hợp giáo dục công dân…

5. Nguyên nhân chính của tình trạng này, theo bà Mai, do hiện nay chưa có sách giáo khoa cụ thể mang tính tích hợp, giáo viên hầu hết không được đào tạo các phương pháp dạy học tích hợp nên không làm được hoặc làm nhưng đạt hiệu quả không cao.

6. Trong khi đó, theo tiến sĩ Nguyễn Anh Dũng, nguyên Phó viện trưởng Viện Khoa học giáo dục VN (thành viên Ban Chỉ đạo đổi mới chương trình sách giáo khoa của Bộ GD-ĐT), đến giữa năm 2016 Bộ sẽ thống nhất được chương trình. “Giáo viên là điều cốt lõi nhất. Sách giáo khoa dù hay đến đâu mà không có đội ngũ giáo viên giỏi thì cũng rất khó”, ông Dũng đúc kết.

7. Các chuyên gia cũng nhìn nhận một thực tế là các trường đào tạo khối ngành sư phạm chưa mạnh dạn đột phá, đổi mới, sáng tạo trong đào tạo giáo viên. Thạc sĩ Hồ Sỹ Anh, Viện Nghiên cứu giáo dục, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, cho biết: “Trường sư phạm cần sáng tạo trong đào tạo giáo viên chứ không phải chờ thực tế cần thì mới làm chương trình để đào tạo sau”.

8. Đưa ra một giải pháp cấp thiết, tiến sĩ Dương Thị Hồng Hiếu, Khoa Ngữ văn Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, đề nghị trong giai đoạn hiện nay, các sở giáo dục cần ra hướng dẫn cho giáo viên những nội dung tích hợp. Ví dụ một bài văn nào đó thì có thể tích hợp ở liên môn hay ở các môn khác, để giáo viên chọn lựa. Đồng thời, các giáo viên phải ngồi lại với nhau lọc ra những nội dung tích hợp để không dạy ở các phần sau. “Chứ nếu bài văn giảng 2 tiết (có tích hợp các môn sử, địa), học sinh học xong, rồi sau đó học lại ở môn sử hoặc địa nữa thì tích hợp không hiệu quả. Tình trạng này sẽ dẫn đến chuyện ôm đồm, phá vỡ chương trình về mặt thời lượng”, tiến sĩ Hồng Hiếu đặt vấn đề.

TRẦN ĐỨC HUYÊN TỔNG HỢP